اثرات مدیریت چرا و قرق بر میزان ترسیب کربن گونه های گیاهی غالب در مراتع فشم استان تهران

با آغاز انقلاب صنعتی در اوایل قرن نوزدهم میلادی و رشد روز افزون تحولات بشری، تغییرات گوناگونی نیز در زندگی انسان ها رخ داده است. نیاز بشر به انرژی و مصرف انواع سوخت های فسیلی نظیر زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی باعث افزایش شدید گازهایی مانند دی اکسیدکربن در جو شده است. از بین روش های مرسوم، روش توسعه و گسترش پوشش گیاهی خشبی درختی، درختچه ای و بوته ای، بیش از سایر روش ها کاربرد داشته و در حال حاضر به طور موثری برای کاهش دی اکسیدکربن موجود در هوا در نظر گرفته شده است. مراتع، حدود نیمی از خشکی های جهان را تشکیل می دهند و حاوی بیش از یک سوم ذخایر کربن زیست کره خاکی می باشند. مراتع فشم استان تهران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در نتیجه، این اراضی قابلیت زیادی جهت ترسیب کربن دارا می باشند. در این تحقیق که در مراتع فشم استان تهران انجام گرفت، پس از شناسایی مقدماتی و تعیین حدود منطقه مورد بررسی، به منظور مطالعه متغیرهای پوشش گیاهی، از روش نمونه برداری تصادفی - سیستماتیک استفاده شد. سپس زیتوده گیاهی و میزان کربن آلی در اندام های مختلف گیاهی به دست آمد. در نهایت با در دست داشتن وزن اولیه و کربن آلی برای زیتوده هوایی و زیتوده زیرزمینی، ضریب تبدیل محاسبه شده و با ضرب آن در وزن اولیه اندام هوایی و زیرزمینی، ترسیب کربن محاسبه گردید. پس از جمع آوری داده های خام، برای مقایسه وزن زیتوده گیاهی و ترسیب کربن گیاه درون منطقه قرق و تحت چرا از آزمون آنالیز واریانس یک-طرفه استفاده شد. هم چنین مقایسه ترسیب کربن و وزن زیتوده گیاهی بین دو تیمار قرق و چرا شده توسط آزمون t غیرجفتی انجام گرفت. نتایج مقایسه میزان کربن ترسیب شده در مرتع چراشده بیانگر وجود اختلاف معنی دار در سطح 1% بین کربن ترسیب شده توسط گونه-های موجود در این منطقه می باشد. در مرتع قرق اختلاف معنی داری در سطح 5% بین ترسیب کربن گونه ها وجود دارد. نتایج مقایسه زیتوده گونه های مورد بررسی در مرتع چرا شده با زیتوده همین گونه ها در مرتع قرق موید این مطلب است که بین میزان ترسیب کربن این گونه ها در مرتع چرا شده و قرق تفاوت معنی داری در سطح 5% وجود ندارد، اما در سطح 10% معنی دار می باشد. در نهایت می توان گفت به دلیل چرای سبک، ترسیب کربن در منطقه چرا شده ( kg/ha127/157) بیش از قرق (kg/ha 366/136) است. هم چنین می توان گفت که میزان ترسیب کربن در اندام زیرزمینی بیش از اندام هوایی است.